Студенттердің теориялық білімін тексеруге арналған тапсырмалар 

1. Бірінші болып «реалия» терминін қолданған ғалым.

А) Л. Н. Соболев;

В) Г. В. Чернов;

С) А. Е. Супрун;

Д) Я. И. Рецкер;

Е) И. Келлер.

2. Анықтамалардың қайсысы «реалия-сөздің» анықтамасы болып табылады?

А) латын сын есімі;

В)  берілген тілдің лексикалық элементі заттар мен олардың референттері өзінің тілдік сипатын алуға көмектесетін белгі түрінде болады;

С) «өмір» ұғымымен жиі байланыстыратын бұл термин арқылы материалды түрдегі нәрсені не затты айқындайды;

Д) синонимдері жоқ бір мағыналы сөздер, көбінесе шетел тілінен енген сөздер;

Е) аталғандардың барлығы.

 

3. Флорин мен Влахов бойынша топтау қайсысы?

А) географиялық реалия сөздер

тұрмыстық

жергілікті;

В) қоғамдық-саяси

өнер

әскери;

С) заттық жіктеу

жергілікті жіктеу

уақыттық жіктеу

аудармашылық жіктеу;

Д) өз реалиялары

жат реалия сөздер;

Е) аталғандардың барлығы.

 

4. Дала, прерия, пампа, кирга  сөздері қай топқа жатады?

А) тұрмыстық реалия сөздер;

В)  әскери реалия сөздер;

С) қоғамдық-саяси реалия сөздер;

Д) географиялық реалия сөздері;

Е) аталғандардың барлығы.

 

5. Кнеде, қымыз, эль, сидр сөздері қай топқа жатады?

А) тұрмыстық реалия сөздер;

В) әскери реалия сөздер;

С) қоғамдық-саяси реалия сөздер;

Д) географиялық реалия сөздер;

Е) аталғандардың барлығы.

 

6. Озат (передовик), екпінді (ударник), бүркітші сөздері қай топқа жатады?

А) тұрмыстық реалия сөздер;

В) әскери реалия сөздер;

С) қоғамдық-саяси реалия сөздер;

Д) географиялық реалия сөздер;

Е) этнографиялық реалия сөздер.

 

7. Аяз Ата, Мыстан кемпір, гном  сөздері қай топқа жатады?

А) тұрмыстық реалия сөздер;

Б) әскери реалия сөздер;

С) этнографиялық реалия сөздер;

Д) географиялық реалия сөздер;

Е) аталғандардың барлығы.

 

8. Облыс, ауыл, бөлімшереалия сөздері қай топқа жатады?

А) тұрмыстық реалия сөздер;

В) әскери реалия сөздер;

С) қоғамдық-саяси реалия сөздер;

Д) географиялық реалия сөздер;

Е) аталғандардың барлығы.

 

9. Большевик, колледж, ғылым кандидаты  сөздері қай топқа жатады?

А) тұрмыстық реалия сөздер;

В) әскери реалия сөздер;

С) аталғандардың барлығы;

Д) географиялық реалия сөздер;

Е) қоғамдық-саяси реалия сөздер.

 

 

10.Сыртқы реалия сөздер дегеніміз не?

А) екі тілге де жат сөздер;

В) екі тіл арасындағы бір тілге жататын, ал басқа тілге жат болатын сөздер;

С) ұлттық реалия сөздер;

Д) ойдан шығарылған сөздер;

Е) аталғандардың барлығы.

 

11. Ішкі реалия сөздер дегеніміз не?

А) екі тілге де жат сөздер;

В) екі тіл арасындағы бір тілге жататын, ал басқа тілге жат болатын сөздер;

С) ұлттық реалия сөздер;

Д) ойдан шығарылған сөздер;

Е) аталғандардың барлығы.

 

12. Қамырдың үзбелері, бандура, батыр сөздері қай топқа жатады?

А) ұлттық реалия сөздер;

В) әскери реалия сөздер;

С) қоғамдық-саяси реалия сөздер;

Д) географиялық реалия сөздер;

Е) аталғандардың барлығы.

 

13. Катюша, жүзбасы, сардар  сөздері қай топқа жатады?

А) тұрмыстық реалия сөздер;

В) әскери реалия сөздер;

С) қоғамдық-саяси реалия сөздер;

Д) географиялық реалия сөздер;

Е) аймақтық реалия сөздер.

 

14. Транскрипция дегеніміз не?

А) реалия сөздерді оқылатын тілден аударылатын тілге оның графикалық тәсілдері арқылы оқылатын тілдің фонетикалық тұлғасына максималды түрде жақын болатындай етіп механикалық түрде көшіру;

В) жаңа сөз құрылуының жолы;

С) сөзді не айналымды сөзбе-сөз аударма арқылы кірме сөз құрастыру;

Д) шетелдік реалия сөздерге бейімделу;

Е) аталғандардың барлығы.

15. Неологизмді енгізу деген не?

А) реалия сөздерді оқылатын тілден аударылатын тілге оның графикалық тәсілдері арқылы оқылатын тілдің фонетикалық тұлғасына максималды түрде жақын болатындай етіп механикалық түрде көшіру;

В) жаңа сөз құрылуының жолы;

С) сөзді не айналымды сөзбе-сөз аударма арқылы кірме сөз құрастыру;

Д) шетелдік реалия сөздерге бейімделу;

Е) аталғандардың барлығы.

 

16. Калька дегеніміз не?

А) реалия сөздерді оқылатын тілден аударылатын тілге оның графикалық тәсілдері арқылы оқылатын тілдің фонетикалық тұлғасына максималды түрде жақын болатындай етіп механикалық түрде көшіру;

В) жаңа сөз құрылуының жолы;

С) сөзді не айналымды сөзбе-сөз аударма арқылы кірме сөз құрастыру;

Д) шетелдік реалия сөздерге бейімделу;

Е) аталғандардың барлығы.

 

17. Меңгеру дегеніміз не?

А) реалия сөздерді оқылатын тілден аударылатын тілге оның графикалық тәсілдері арқылы оқылатын тілдің фонетикалық тұлғасына максималды түрде жақын болатындай етіп механикалық түрде көшіру;

В) жаңа сөз құрылуының жолы;

С) сөзді не айналымды сөзбе-сөз аударма арқылы кірме сөз құрастыру;

Д) шетелдік реалия сөздерге бейімделу;

Е) аталғандардың барлығы.

 

18. Жуық не шамамен жасалған аударма дегеніміз не?

А) реалийлерді оқылатын тілден аударылатын тілге оның графикалық тәсілдері арқылы оқылатын тілдің фонетикалық тұлғасына максималды түрде жақын болатындай етіп механикалық түрде көшіру;

В) жаңа сөз құрылуының жолы;

С) сөзді не айналымды сөзбе-сөз аударма арқылы кірме сөз құрастыру;

Д) шетелдік реалийге бейімделу;

Е) ұлттық нақышты жоғалту, реалия сөздің заттық мазмұнын жеткізу мүмкіндігі.

 

19. Контекстуалды аударма деген не?

А) реалия сөздерді оқылатын тілден аударылатын тілге оның графикалық тәсілдері арқылы оқылатын тілдің фонетикалық тұлғасына максималды түрде жақын болатындай етіп механикалық түрде көшіру;

В) жаңа сөз құрылуының жолы;

С) сөзді не айналымды сөзбе-сөз аударма арқылы кірме сөз құрастыру;

Д) шетелдік реалия сөздерге бейімделу;

Е) «сөздіктегі аудармаға» қарсы қою, сол арқылы сөздікте берілген сәйкестіктерге қарағандағы берілген контекстегі сөздің қандай сәйкестіктерге ие бола алатынын көрсету.

 

20. Фразеологиялық бірліктерді жеткізудің қандай мүмкіндіктірі бар?

А) фразеологиялық бірліктер контекстке байланысты емес нақты әрі сапалы сәйкестікке ие;

В) фразеологиялық бірліктер аударылатын тілге мүмкін сәйкестіктер арқылы жеткізіле алады;

С) фразеологиялық бірліктер тек фразеологиялық емес амалдар арқылы жеткізіледі;

Д) мүлдем аударылмайды;

Е) фразеологиялық бірліктер калька арқылы аударылады.

 

21. Фразеологиялық бірліктерді аударудың қандай әдістері бар?

А) қатаң лексикалық аударма;

В) транскрипция арқылы;

С) суреттеу арқылы аударма;

Д) семантикалық аударма;

Е) транскрипция.

 

22. Қатаң лексикалық аударма дегеніміз не?

А) берілген ұғым бір тілде фразеологизм ретінде, ал басқа тілде сөз ретінде берілген уақытта қолданылады;

В) фразеологиялық бірліктің семантикалық-стилистикалық және экспрессивті мағынасын басқа тәсілдер, әсіресе фразеологиялық тәсілдері арқылы толық жеткізе алмаған жағдайда қолданылады.

С) фразеологизмді тікелей аудармай, тек оның түсіндірмесіне көңіл бөлу;

Д) бір лексиканы екінші бір лексикамен аудару;

Е) «сөздіктегі аудармаға» қарсы қою, сол арқылы сөздікте берілген сәйкестіктерге қарағандағы берілген контекстегі сөздің қандай сәйкестіктерге ие бола алатынын көрсетеді.

 

23. Фразеологиялық бірліктерді калькілеу әдісі дегеніміз не?

А) берілген ұғым бір тілде фразеологизм ретінде, ал басқа тілде сөз ретінде берілген уақытта қолданылады;

В) фразеологиялық бірліктің семантикалық-стилистикалық және экспрессивті мағынасын басқа тәсілдер, әсіресе фразеологиялық тәсілдері арқылы толық жеткізе алмаған жағдайда қолданылады.

С) фразеологизмді тікелей аудармай, тек оның түсіндірмесіне көңіл бөлу;

Д) фразеологизмді тікелей аудармай, тек оның сәйкестігін табу;

Е) «сөздіктегі аудармаға» қарсы қою, сол арқылы сөздікте берілген сәйкестіктерге қарағандағы берілген контекстегі сөздің қандай сәйкестіктерге ие бола алатынын көрсетеді.

 

24. Фразеологиялық бірліктерді суреттемелі аударма әдісі дегеніміз не?

А) берілген ұғым бір тілде фразеологизм ретінде, ал басқа тілде сөз ретінде берілген уақытта қолданылады;

В) фразеологиялық бірліктің семантикалық-стилистикалық және экспрессивті мағынасын басқа тәсілдер, әсіресе фразеологиялық тәсілдері арқылы толық жеткізе алмаған жағдайда қолданылады. Себебі бұл не басқа себептерге байланысты оқырманға образды негізді жеткізу жақсы болар еді.

С) фразеологизмнің тікелей өзін аудармай, тек оның түсіндірмесіне көңіл бөлу;

Д) фразеологизмді тікелей аудармай, тек оның жазуына көңіл бөлу;

Е) «сөздіктегі аудармаға» қарсы қою, сол арқылы сөздікте берілген сәйкестіктерге қарағандағы берілген контекстегі сөздің қандай сәйкестіктерге ие бола алатынын көрсетеді.

 

Тест сұрақтарының жауаптары

1 А

2 В

3 С

4 Д

5 А

6 Е

7 С

8 С

9 Е

10 А

11 В

12 А

13 С

14 А

15 В

16 С

17 Д

18 Е

19 Е

20 В

21 А,В,С

22 А

23 В

24 С

 

Аударма туралы ұқсас қазақша рефераттар

Көркем аударма жалпы аударманың негізгі бөлігі ретінде

Аударманың адам қызметінің ең көне түрі екені даусыз. Әуел бастан аударма тілі басқа адамдардың бір-бірімен араласуына мүмкіндік тудырып, аса маңызды әлеуметтік қызмет атқарды. Жазбаша аудармалардың таралуы адамдарға басқа халықтардың мәдениетімен танысуына кең жол ашып, әдебиеттер мен мәдениеттердің араласып, баюына жағдай жасады.

Аударматанудағы барабарлық (эквиваленттілік) мәселелері

Аудару дәлдігі мәселесін филологтар бұрыннан бері қарастырып келе жатыр. Қазіргі кезде бұл мәселе әр түрлі аудармалық бағытта зерттелуде (Қазақстан мектебі: Г. И. Исина, А. Алдашева және т.б., Рессей мектебі: А. Т. Алексеева, В. Н. Комиссаров, Н. Р. Ткачев және т.б., Германия мектебі: Г.  Егер, К. Райс, Е. Штойберг және т.б.). Жоғарыда аталған лингвисттердің зерттеулерінде назар эквиваленттілік терминіне аударылады [15, б. 134].

Реалия сөздер мәдени белгілер ретінде және оларды аудару мәселелері

Аударма  теориясы  және  практикасы  саласында жұмыс істеген С. И. Влахов және С. П. Флориндердің пікірінше, реалия сөздердің аудармасы екі рет шартты: қағида бойынша реалия сөздер аударылмайды (сөздік тәртіп бойынша) және қағида бойынша ол аудару тәсілімен(контекстте) жеткізіледі [28, б. 26].

«Нибелунгтер туралы хикая»: қысқаша мазмұны және «аудармада аударылмайтын» сөздер

«Нибелунгтер туралы хикая» адамзаттың ең белгілі эпикалық шығармаларының бірі. Егер де Еуропа әдебиетін қарастыратын болсақ, бұл хикая Гомердің, Дантенің дастандары сияқты бүкіл әлемге әйгілі шығармалардың қатарында тұрады.

«Нибелунгтер туралы хикая» ХІІІ ғасырдың аралығында пайда болды. Ол Германия және басқа Батыс Еуропада серілер немесе куртизан поэзиясы гүлденген кезде дүниеге келді.

Көркем шығармадағы реалия сөздерді аудару

«Нибелунгтер туралы хикая» эпосынан алынған келесі мысалдар негізінде аудармашылар реалия сөздерді аударған кезде негізінен қандай тәсілдерді қолдағанын қарастырайық.

Ағылшын тілінен Практикалық тапсырмалар

1. Шыңғысхан он адам бір адамға бағынсын деп бұйырған (біздіңше оны онбасыдейді), ал ол онбасы бір жүзбасыға бас иген [65, б. 6].

По высочайшему установлению Чингисхана десять воинов подчиняются одному десятнику — онбасы, а десять онбасы — одному сотнику – жузбасы[67, б. 5].

Ағылшын тілінен студенттердің теориялық білімін тексеруге арналған тапсырмалар

Студенттердің теориялық білімін тексеруге арналған тапсырмалар

Ағылшын тілінен пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Реферат, курстық жұмыс, дипломдық жұмыс жазған кезде қажетті пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Тағы рефераттар