Радиохабардың қоғамық мәні туралы қазақша реферат

Адамдар арасындағы қарым-қатынаста сөйлеу мен естудің маңызы айрықша. Осы екі қабілеттің басын біріктіріп, ақпарат тасымалына жол салған, миллиондардың сасасына бір мезгілде ықпал еткен радионың негізі де табиғаттан, жаратылыстан, қоршаған ортадан бастау алады. Жапырақ сыбдыры, кұстың сайрағаны, су сылдыры үні, мотор шуы, музыка- мұның барлығы аудағы табиғи тербелістердің адам кұлағына жетуі, оны сана арқылы түйсілтеуміз болып табылады.  Дыбыс адамның өмір сүруін, қауіпсіздігін қамтамасыз етіп қана қоймайды, сонымен қоса көніл-күй сыйлайды, рухани байытады,сана-сезімін өсіреді, жаңа межелерге жігерлендіреді күш-куат береді, немесе береді жұбатады,дем алдырады, бір күйден екіншісіне көшуге көмек береді. Адам өз еркінен тыс табиғи ырғақтар (биоритим) жетегінмен зейіні де кұбылмалы болып келеді. Бүгінгі радио адамның радио адамның  биологиялық, физиологиялқ қасиеттерімен қоса оның жан дүниесін, яғни психологиясын да ескеретін бұқаралық ақпарат құлралдарының бірі де бірегейі.

Бұқаралық ақпарат құралы ретінде де радионың табиғаты осы табиғи зандылықтар мен қарым-қатынастарға негізделеді.Жүз жылда радиожурластика ғылымы дамып, өзінің негізгі ұстанымдары мен қағидалардын қалыптастырып үлдерді. Радиоақпарат тараудың табиғатына келгенде, ғылымда оның басты і қасиеті бірінші айтылады және бірауыздан мойындалады.

Радионың бірінші табиғи қасиеті-жеделдігі. Қалыптасқан БАҚ жүйесінде бірде-бір басқа құрал мұндай жеделдікті қамтамасыз ете алмайды. Газет ақпарат оқырманына жету жолында күрделі бірнеше процесті: деректі жинау, терім, беттеу,көбейту және тасымладауды бастан өткеріп, бірнеше сағаттан көбейту және тасымалдауды бастан өткеріп, бірнеше сағаттан бірнеше тәулікке дейінгі уақытты мүмкін. Тевеизияда сонғы жылдары ғарыштық байланыс құралдары арқылы оқиға отрасынан тікелей хабар беру үрдісі жолға қойылды. Бірақ ол көп шығынды, қамбыат техниқалық кұралдарды қажет ететіндіктен екі телеарнаның бірінің шамасы жетпейді, сондықтан сирек, үлкен компаниялардың ғана тәжірибесінен орын алған. Осы олқылықктың орнын толтыру маөсатында соңғы уақытта радио тәсілін қолдану етек алып келеді, яғни тікелей эфирде телефон арқылы ақпарат беру жиі кездесіп жүр. БАҚ қатарына соңғы «қ жылда қосылған интернеттің де өзиндік шектеулерң бар. Дүниежүзілік компьютерлік желіде ақпаратсайтқа орналастырылған сәттен бастап, лгы кех келген шартараптан оқуга мүмкіндік туады. Ол үшін де тұтынушының ақпарат таратушы сайтын тауып,ондағы дерекке жол табуы үшін кәсіби машығы болуымен қатар іздеуге уақыт жумсауына тура келеді. Радиожуралист болса оқиңа ортасында жүріп, көрген-білгенін тікелей эфирге шығып баяндай алады. Соңғы дылдары қауырт дамып, кең қолданысқа ие болған ұялы телефондар бұл үрдіске жаңа тыныс әперді, радионың мүмкіндігін бұрынғыдан да артырды. Радиотілші төтенше жағдайлар болсын,тез өзгермелі спорт жарыстары болсын,ақпарат жеткізу мақсатында орталық студия арқылы байлынысқа қосылып, тікелей эфирде жұмыс істей алады. Қазіргі заманғы байланыс технологиясы радио ақпарат таратуды аз шығынмен тікелей эфир жағдайында жүзеге асыруға мүмкіндік туғызды. Яғни ақпаратты тұтынушысына жеткізу жеделдігі жаңынан телевизия да, Интернет те радионың алдына шыға алмайды. Радио ең жедел, икемді,әрі аз шығынмен жұмыс істейтін бұқаралық кұрал болып қала береді. [2]                                                                                                                                     Радио тындарман үшін аса қолайлы болып табылады және бұл қасиетінің маңызы айрықша айрықшан. Радионы тыңдау үшін арайы уақыт бөлу, болмаса күш жұмсау міндетте емес. Үй шаруашылғындағы тірлікпен айналысып жүріп те, жұмыс уақатында да, тамақтанып отырып та, автокөліктте келе жатып та, сейіл кұрып жүріп те радионы еш кедергісіз тыңдай бересіз.                                                                                                                                       Радио әмбапап ақпарат таратуымен де қолайлы. Ауа райынан бастап маңыщлы саяси оқиғалар, төтенше жағдайоаплың барысы қызықты деректердің барлығы кезегімен әуе толқынында тарап жатады. Тыңдарман өзін қызықтырған хабарға зейінін күгейтеді, болмаса кейбір мағлұматтарға аса назад аудамайды. Сөйтіп, өзінің сол уақыттағы сұранысына орай қажетті ақпараттарды қолайлы жағдайды екшеп отырады. Бәсекелестік жағдайынжа радиостанциялар саны өте көп, сондықтан да соңғы жылдары радионың хабар тарату бағыт-бағдары да өзгеріп, ол тыңдармандардың сұранысына орай маманданым, белгілі бір аудиторияға,әлеуметтік топтарға бейімделе бастады. Бір радио жедел ақпарат пен музыкаға көңіл аударса, екіншісі ескң әуендерді қайта жаңғырту арқылы тыңдарманын тартады, үшіншісі белгілі бір музыкалық бағытты (попса, рок, джаз, т.т) ғана қолдайды, тағы бірі жасөспірімдер үшін хабар таратады, ғана қолдайды, тағы бірі жасөспірімдер үшін забар таратады, соған орай сөйлеу стилі мен әдісін де сақтайды. Осыған байланысты әр түрлі радио форматтары көбейді, радионың аудиториясы да түрлене түсті. Міне, осының бәрінде радионың табиғатынан қолайлылығы басты рөл атқарады. [3]                                                                                                              Радионың үшінші бір қасиеті-тындарманына психологиялық әсері, немесе эмоциональдығы. Адамның есту қабілетіне құрылған радио тыңндарманның ққиялы мен сезіміне де өзгеше әсер етеді, басқа БАК кұралын еш қайталамайды. Адам табиғатынан естңген жағдайларды көрініс ретінде елестетіні белгілі.”Қиял дүйрік пе, көк дөнен жүйрік пе”, дейтін қазақ үшін ой-санаға әсер етудін мәні айрықша. Оның үстіндекөбіне көшпенді-отырықшылықты кәсіп еткен қазақ үшін оның өзіндік тарихи жетілу эволюциясы мен дәстүр-салты бар, ол ұлттық гендік қорымызда сақталып, ұрпақ арқылы атадан балаға беріліп келеді. Далалық қазақтың табиғат құбылыстаын жетік меңгергендігін, аса зерек және сезімтал болғандығын, физиологиялық мықты болғандығын күрделі қораған ортада табиғи сұрыптаудан өтіп, детілгенігімен түсіндіруге болады. Дала абыздары том-том қітапқа парапар тастандарды жатқа оқып, ауызшы ұрпағына жеткізген, жаңа ғана дүниеге суырып салу жолымен келген күйді екіншісі сол заматта қаңып алып, қайта тартып беру үрдісі қалыптасқан.Күйшңден домбырышының абыройы биік болған деседі. Яғни күйді шығарған адамнан, оны бққлжытпай орындап, ары қарай насихаттап таратқан адамның жауапкершілігі жоғары дегенді аңғартса керек.[4]
Тағы рефераттар