Стандарттардың түрлерi туралы қазақша реферат

Стандартизация — бұл  талаптар, нормалар, ережелер, мiнездемелердiң өңдеудi және анықтауына қолайлы бағаға тиiстi сапасының тауарларының алуына тұтынушының қамтамасыз ететiн құқығы, сонымен бiрге еңбектiң қауiпсiздiк құқығы және жайлылық кеңес берiлетiн орындаулар үшiн сөзсiз бағытталған қызмет.

Стандарттау мақсаты — жүзеге асатындай қазiргi, жоспарлалатын немесе потенциалдық есептердiң шешiмi үшiн қойылған жағдайлар, талаптар, нормалардың кең және бiрнеше рет қолдануы арқылы облыс реттiлеудi ұтымды дәреженiң табысы не бiр.

Негiзгi алынатын стандарт — нақтылы облыс үшiн ортақ немесе басшылық етушi жағдай болатын нормативтiк құжат. Әдетте оны қалай стандарт болғанын қолданылады немесе, немесе негiзiнде басқа стандарттар өндей алатын әдiстемелiк құжат.Терминологиялық стандарт — олардың қолдануының мысалдары және тағы басқалар анықтау термин болатын нормативтiк құжат.

Мысалы, сынау әдiстерiне стандарт — тексеру үшiн үлгiлiк алуды әдiстеме, ереже, әр түрлi сынаулар және оларға қатысты әсерлерiнiң процедура қоятын нормативтiк құжат.Өнiмге арналған стандарт — оның тағайындауына өнiмнiң сәйкестiктерiн қамтамасыз ететiн өнiмге қойылатын талап болатын нормативтiк құжат. Осы стандарт толық емес те лықылдай алады. Толық өнiмге арналған стандарт сынаулар, сынауларды өткiзудi рет және тағы басқалар үшiн үлгiлiк алуды ереже сонымен бiрге орнатады.

Мысалы, толық емес өнiмге арналған стандарт жабдықтаудың ережелерiне тек қана талаптың өнiмiне талаптардың бiр бөлiгiнде болады тағы басқалар.

Мысалы, мысалы, сәйкесiнше (қызметтi ) — сәйкесiнше өндiрiс технологиясына процессiне талап ) немесе автокөлiктiң төңiрегiдегi, банктiк қызмет көрсетудiң қызметтерi және тағы басқалар көрсетудi қызмет болатын нормативтiк құжат) үдерiске арналған стандарт.

Ол жеке жиiрек те, өнiм негiзiнен де үйлесiмдiкке стандарт — үйлесiмдiкке талап қоятын нормативтiк құжат. Мысалы, стандарттың осы түрi жасала алады ауаның тазарту жүйесi, сигнализация жүйесiндегi жүйесiн сүйемiн тағы басқалар.

Ашық мәндерi бар стандарт — (талаптың кейбiр ахуалдарында өйткенi жабдықтаушылармен анықталады, ал басқа — тұтынушылармен) келiсiм қатынастарында дәлдейтiн мiнездемелердiң тiзiм болатын нормативтiк құжат.

Әдiстемелiк қағида — әдiстеменi, процесстiң жүзеге асыруы, көмегiмен нормативтiк құжаттың талаптарына сәйкестiкке жететiн операцияның әдiс болатын нормативтiк құжат.

Сипаттама ереже — бөлшектердiң өлшемдерi және жиiрек бұйымның конструкция, бастапқы материалдардың құрамының сипаттама болатын нормативтiк құжат.

Мемлекеттiк стандарттар өнiмге қойылатын талап, жұмыстарға және қажеттiктерi салалық сипаты болатын қызметтерге болады.

Егер олар құрылыстың облысы, архитектура, құрылыс материалдарының өнеркәсiптерi жатса — Қазақстан мемлекеттiк құрылыс болса бұл стандарттар Қазақстан мемстандартын қабылдайды. Мемлекеттiк стандарттардағы сөзсiз және кепiлдемелiк талаптарда болады.

Мiндеттi талаптарға жатады:

— адамның денсаулығы, қоршаған орта, дүние үшiн өнiм, қызмет, процесстiң қауiпсiздiгi, сонымен бiрге өндiрiстiк қауiпсiздiк және санитарлық нормалар;

— бұйымдардың техникалық және ақпараттық үйлесiмдiк және алмастырмалығы;

— бақылаудың әдiстерiнiң бiрлiгi және таңбалауды бiрлiк.

Салалық стандарттар нақтылы саланың өнiмдерiне қарай өндейдi. Олардың талабы мемлекеттiк стандарттардың мiндеттi талаптары, сонымен бiрге сала үшiн қойылған қауiпсiздiктi ережелерге және нормаларға қайшы келуi керек.

Осы стандарттар талаптарға салалық стандарттары мемлекеттiк сәйкестiкке жауапты болатын басқарудың мемлекеттiк құрылымдарымен қабылданады. Салалық стандарттарды реттейдi:

— өнiм, сала қолданылатын процесстер және қызмет

— салалық стандартизация бойынша ережелер, қатысты жұмысты ұйымдастырулар

— салалық қолданудың бұйымдарының бiр үлгiдегi конструкциялары

— саладағы метрологиялық қамтамасыз етуiнiң ережелерi.

Кәсiпорын стандарттары кәсiпорын стандарттары өзiнiң кәсiпорындарымен өндеп қолданылады реттейдi:

— құрайтын жиiрек ұйымдардың қызметi

— өндiрiспен басқару

— шығарылған өнiмнiң сапасы

— өнiмнiң өндiрiсiнiң процессiнiң ортақ технологиялық нормалары.

Қоғамдар, инженерлiк қоғамдардың ғылыми-техникалығы және тағы басқалар) қоғамдық бiрлестiктердiң стандарттары жаңа өнiмдi, процесстер немесе қызмет, өндiрiстiң алдынғы сынау әдiстерi, дәстүрлi емес технологиялар және басқарудың әдiстерi принциптi өндейдi.
Тағы рефераттар