‘Тіл ғылымы, Филология, әдебиет, іс қағаздарын жүргізу’ бөлімінің мұрағаты
Бірігу арқылы жасалған есімдіктер
Бірігу арқылы жасалған есімдіктер туралы қазақша реферат
Есімдіктердің осындай жасалу жолында олардың белгілі бір түрі әр уақытта да сөздердің біріге жасалуында негіз болып тұрады. Осы негізде бір есімдік түбірден бірнеше біріккен тұлғадағы есімдіктер өрбіп жатады. Мәселен, бір еш сөзінен болымсыздық мәндегі бірнеше есімдіктер туындайды; ешкім, ешқайда, ешқандай, ешқашан, ештеме, ешнәрсе, ешбір.
Аналитикалық жолмен жасалған есімдіктер
Аналитикалық жолмен жасалған есімдіктер туралы қазақша реферат
Тіліміздегі бірқатар есімдіктер аналитикалық жолмен жасалады. Бұл ретте олардың қосарлама айтылу және сөз тіркесі құрамында қолданылу жолдары жатады.
Синтетикалық жолмен жасалған есімдіктер
Синтетикалық жолмен жасалған есімдіктер туралы қазақша реферат
Есімдіктердің бұл жасалу жолында бірқатар жұрнақтар қатысады. Олар есімдіктердің өзіне жалғанып, белгілі бір мағынаны онан сайын айқындап нақтылай түседі. Сан жағынан алғанда, ондай жұрнақтар онша көп те есем.
Белгісіздік есімдігі
Белгісіздік есімдігі туралы қазақша реферат
Белгісіздік есімдігі еш сөзінің түбір күйінде басқа сөз таптарымен тіркесіп келіп болымсыздық мағынаны туғызғаны болмаса, негізінен үнемі басқа есімдіктермен бірігіп келіп тілімізде күрделі сөз ретінде қолданады. Мысалы: ешкім, ешқашан, ешқандай (дәнеңе), ешбір т.б. Бұл есімдіктер болымсыздық мәнде қолданылатындықтан жоқ, емес және етістіктің болымсыз түрлерімен байланыста жұмсалады: ешкім келген жоқ, ешкім келмеді т.б.
Өздік есімдігі
Өздік есімдігі туралы қазақша реферат
Өздік есімдігінің ерекшелігі есімдік сөз табының ішінде жалғыз өз сөзінің даралығында болып табылады. Сонымен бірге өздік есімдігі тәуелдеулі формада қолданғанда жіктеу есімдігі қабаттасып не қабаттаспай айтыла береді: өзім – мен өзім, менің өзімнім, өзімнің; өзің, сен өзің, сенің өзіңнің, өзіңнің; өзіңіз – сіз өзіңіз, сіздің өзіңіздің, өзіңіздің; өзі – ол өзі, оның өзі, оның өзінің, өзіңнің т.б.
Сұрау есімдігі
Сұрау есімдігі туралы қазақша реферат
Сілтеу есімдіктеріне тілімізде сұрау мағынасындағы негізгі сөздер болып табылады: кім? не? неше? Қай? қайсы? т.б. Сұрау есімдіктерінің грамматикалық ерекшеліктері әр алуан болып келеді. Мысалы: нешеу? нешінші? сұрау есімдіктері сан есім жасайтын жұрнақтар арқылы жасалған; қайсы? есімдігі қазіргі уақытта бөлінбегенімен, негізінен – ы тәуелдік жалғаудың үшінші жағының көнеленуі нәтижесінде жасалған, қайдан? шығыс, қайда? жатыс септіктерінің көнеленетін жалғауынан туған есімдіктер. Ал, қандай? Қанша? Қайсы? қалай? қайдағы? Қашан? қашаннан? Қашанғы? Т.б. сұрау есімдіктерінің түбірі қа, қан, қай секілді төркіндес болып келеді де, қалған сөз бөлшектері түрлі қосымшалардың көнеленіп барып қосылуынан жасалынған сұрау есімдіктері болып есептелінеді.
Сілтеу есімдігі
Сілтеу есімдігі туралы қазақша реферат
Сілтеу есімдіктері есімдіктер ішінде сілтеу, меңзеу, нұсқау, көрсету мағынасында жұмсалып, қай? қайсы? деген сұрақтарға жауап береді. А.Ысқақов «Қазіргі қазақ тілі», 1974 ж. еңбегінде сілтеу есімдіктерін білдіретін мағыналарына орай топографиялық, хронологиялық, детерминативтік, анафорикалық, препаративтік және дейктика предикативтік деп бөледі. Топографиялық сілтеу есімдіктері кеңістік аралығына байланысты, оның өзі: осы, бұл, мына, мынау, міне жақындығы, ал: ол, сол, анау, сонау, сана, түу сәлде болса алыстағы зат не құбылыстарды нұсқау үшін қолданылатын сілтеу есімдіктері
Жіктеу есімдігі
Жіктеу есімдігі туралы қазақша реферат
Есімдіктер ішінде сан жағынан аз болғанымен (8),, адамға қатысты әрі пікір алысуда жақтық қатынаста өте жиі жұмсалатыны – жіктеу есімдіктері. Олар: мен, сен, сіз, ол, біз (біздер), сендер, сіздер, олар. Бұлар тілімізде жиі қолданылуымен қатар, орасан зор қызмет атқарады. Жіктеу есімдігінің ішінде ол есімдігінің ерекшелігі – көпмағыналылығында, яғни ол жіктеу есімдігі болуымен қатар және жіктеу есімдігінің ІІІ жағы, кейде сілтеу есімдігі ретінде де жұмсала береді: Ол уақытта, ол кісі т.б.
Есімдіктің лексика-семантикалық сипаты
Есімдіктің лексика-семантикалық сипаты туралы қазақша реферат
Есімдіктерді дербес сөз табы деп тануда негізінен лексика-семантикалық принцип басшылыққа алынады. Өйткені есімдіктердің мағыналары өзге сөз таптарының мағыналарына қарағанда көптеген өзіндік ерекшеліктерімен оқшауланып, айрықша көзге түсіп тұратын мағыналар болып келеді. Бірақ есімдіктерді жеке сөз табы деп танудың негізгі принципі олардың лексика –семантикалық белгісі дегенде, есімдіктердің өзіндік кейбір грамматикалық ерекшеліктерін сырт қалдыруға болмайды.
Герундийдің перфекті формасы
Герундийдің перфекті формасы туралы қазақша реферат
Әрбір аудармашы аудару кезінде аударманы тұпнұсқаға ең жақын мағынасымен аударуға тырысу керек. Аударма процессі кезінде әдетте аудармашы көп қиындыққа тап болады. Соның бірі бұл герундийді аудару. Бұл курстық жұмыста герундийді қалай аудару керектігі туралы баяндалған. Осындан қорытынды шығара келе, герундий- бұл ағылшын тілінің құрылысындағы жақсыз тұлғаларының ең өзгеше формасы екендігін білдім. Егер де тұйық рай мен есімше формасы барлық замандас европалық тілдерге тән болса, герундийдің тек испан тілінде ғана ұқсастығы бар. Бұл форма өзінде етістік пен субстантивті белгілерді біріктіреді.